Une quantité massive d'eau contaminée est stockée dans l'enceinte de ce site ravagé par le tsunami de mars 2011. Elle provient de la pluie, des nappes souterraines ou d'injections nécessaires pour refroidir les coeurs des réacteurs entrés en fusion. Filtrée à plusieurs reprises, elle sera à terme débarrassée d'une grande quantité de radionucléides, sauf le tritium, considéré comme moins dangereux pour l'environnement et les êtres vivants. Le stockage durable, que recommandaient des organisations écologistes comme Greenpeace, n'étant plus d'actualité, restent trois options jugées les plus faisables, d'un point de vue technique et économique: la dilution en mer, l'évaporation dans l'air ou une combinaison des deux.

Des experts, dont ceux de l'Agence internationale de l'énergie atomique (AIEA), poussent depuis des années pour la dilution en mer. Mais ce n'est pas faisable pour le moment car, comme l'a reconnu la compagnie Tokyo Electric Power (Tepco), une grande partie de cette eau est encore lourdement chargée en éléments radioactifs dangereux pour la chaîne alimentaire. Tepco estime cependant que les citernes seront pleines en 2022. Une décision finale ne devrait pas être prise avant les jeux Olympiques de Tokyo à l'été 2020, compte tenu du risque diplomatique. Une sous-commission gouvernementale chargée du dossier étudie ainsi non seulement les implications techniques, mais aussi les potentiels dégâts sur l'image du pays à l'étranger. Le Japon devrait en effet rencontrer une forte opposition, qui s'exprime déjà, des pêcheurs et agriculteurs de la région, ainsi que des groupes de défense de l'environnement et de pays voisins, à commencer par la Corée du Sud. Séoul n'a pas digéré une précédente décision de rejeter en mer des paquets d'eau radioactive juste après l'accident de Fukushima, sans lui avoir demandé son avis.

La journée Zamehof - par MONTAIGU le 22/12/2019 : 17:07

Triobla Zamenhof-tago en Bjalistoko

de Redakcio je 2019-12-20 en kulturo

Sabate la 15-an de decembro la 160-a naskiĝtago de la iniciatinto de Esperanto estis solenata en multegaj Zamenhof-festoj dise en la mondo. Plej simbola tamen certe estis la festado en lia naskiĝurbo Bjalistoko kaj en ĝia ĉirkaŭaĵo, kie interalie okazis klezmera koncerto en la Granda Sinagogo de Tykocin.

En la Granda Sinagogo de Tykocin, la sola bone konservita sinagogo de la Bjalistoka regiono, post la koncerto de Frey-Lech Trio kaj Uku-Donaco Bjalistoko ”Hej, klezmeroj!” kun kantoj de Mordeĥaj Gebirtig. Foto: Tomasz Wiśniewski.

Kiel ĉiujare, Bjalistoka Esperanto-Societo kunlabore kun lokaj institucioj organizis naskiĝtagan renkontiĝon sub la nomo Bjalistokaj Zamenhof-Tagoj, jam por la 20-a fojo. La jaro 2019 estas pluroble datrevena: antaŭ 160 jaroj naskiĝis LLZ, antaŭ 100 – en Bjalistoko aperis la strato Zamenhofa, antaŭ 10 – okazis en nia urbo Universala Kongreso, kiu signife ŝanĝis la lokan Esperanto-movadon.

La renkontiĝo komenciĝis vendredon, la 13-an, per malfermo de du ekspozicioj: unu estis dediĉita al ĉiuj bjalistokaj ZEO-j, kiujn prezentis fotoj de Jerzy Barańczuk.

La alia ekspozicio konsistis el grandformataj vitraj diapozitivoj, donacitaj de Bill Chapman al Centro Zamenhof. Temas pri unikaj fotoj de la UK 1912 en Krakovo. Prelego de Wiesław Wróbel rakontis la historion de la strato Zamenhofa. Elżbieta Karczewska anoncis la rezultojn de la literatura konkurso ”Mi estas civitano de la mondo” kaj disdonis freŝeldonitan libron kun ĉiuj konkursaj verkoj. Stanisław Dobrowolski el Fondumo Zamenhof prezentis novan Esperanto-gazeton, kiun li eldonas kunlabore kun la loka movado; ĉiujn tagojn finis tradicia Amika Vespero en nia klubejo, kun vespermanĝo kaj kantado.

Ekskursantoj antaŭ la tabulo al Marko Zamenhof en la juda kvartalo de Tykocin. La tabulo misinformas, ke Marko naskiĝis tie. Foto: Przemysław Wierzbowski.

Sabato estis plena de eventoj. Roman Dobrzyński parolis pri la UK en 1912, kaj precipe pri la tiam prezentita opero Halka de Stanisław Moniuszko – ĉi-jare pasis 200 jaroj de la morto de la fama pola komponisto. Feliks Gałecki, baritono de la Nacia Operejo, prezentis kantojn de Moniuszko. Sekvis arta programero de Carsten Schnathorst kaj Halina Kuropatnicka-Salamon kun kantoj kaj poezio. Posttagmeze, kun ĉeesto de urbaj kaj provincaj aŭtoritatoj, okazis flormetado ĉe la monumento al LLZ kaj komuna fotado ĉe la nova skulptaĵo de juna Ludoviko.

Vespere, post katolika meso en Esperanto, estis prezento de novaj Esperanto-eldonaĵoj fare de Tomasz Chmielik kaj Mikaelo Bronŝtejn, prelego de Nina Pietuchowska pri famaj kaj nekonataj bjalistokanoj, kaj du koncertoj. Unue prezentiĝis niaj junuloj el la ensemblo Uku-Donaco Bjalistoko, kiuj de pluraj jaroj akompanas Esperanto-eventojn en Bjalistoko. Sekve venis la unuhora koncerto ”Kirlanta sorto” de Mikaelo Bronŝtejn, kiu prezentis originalajn Esperanto-kantojn kaj popularajn kanzonojn de rusaj bardoj. Tradicie la vesperon finis naskiĝtaga kuko de Ludoviko.

La dimanĉo de Bjalistokaj Zamenhof-Tagoj ĉiam estas ekskursa. Nia 40-persona grupo vizitis la urbeton Tykocin, nomatan „baroka perlo de Podlaĥio”, kaj ĝian ĉirkaŭaĵon. Vespere en la Granda Sinagogo okazis elstara programo malferma al ĉiuj. Bronŝtejn prezentis la ĵus eldonitan libron ”Adiaŭ, Krakovo!” kun kantoj de Mordeĥaj Gebirtig en la jida originalo kaj Esperanto-traduko sia. Sekvis kortuŝa koncerto kun kantoj de Gebirtig en tri lingvoj, brave prezentita de nia ensemblo Frey-Lech Trio kun akompano de Uku-Donaco Bjalistoko. Ĝi estis belega fino de la 160-a naskiĝtago de Lazaro Ludoviko Zamenhof.

Mi elkore dankas al tiuj, kiuj helpis organizi la feston. Ne eblas listigi ĉiujn personojn, do mi menciu la instituciojn. Plej gravis subteno de Centro Ludoviko Zamenhof – Bjalistoka Kulturcentro, kiu ne nur disponigis siajn salonojn, sed preparis la ekspoziciojn, invitis artistojn, okupiĝis pri teknikaĵoj kaj presis materialojn. Podlaĥia Libraro estis kunorganizanto de la literatura konkurso. La koncerton en sinagogo gastigis Muzeo en Tykocin. Pri la aranĝo raportis lokaj kaj tutlandaj amasinformiloj, kaj mi ĝojas, ke krom bjalistokanoj venis granda aro da esperantistoj el aliaj urboj kaj landoj.

En 2020 la Bjalistokaj Zamenhof-Tagoj komenciĝos la 11-an de decembro.

Przemysław Wierzbowski

Vivre ensemble: hommes et animaux - par MONTAIGU le 16/12/2019 : 11:44

La nouvelle mairesse de la ville a interdit de chasser les phacochères au nom du droit des animaux

A Haïfa, dans le nord d'Israël, des dizaines de familles de phacochères viennent pique-niquer en ville depuis que la nouvelle mairesse élue en novembre 2018, Einat Kalisch-Rotem, a interdit de les chasser au nom du droit des animaux.

Troisième ville d'Israël avec ses 300.000 habitants, Haïfa est implantée au pied du Mont Carmel où vivent sangliers, renards, chacals et autres animaux sauvages, tous protégés par les lois israéliennes.

Adeptes de plantes et de baies sauvages mais aussi fouilleurs de poubelles, les sangliers descendent depuis longtemps de nuit dans les rues de Haïfa en quête d'eau et de nourriture.

Ces derniers mois, les citadins ont toutefois dit constater une recrudescence de ces omnivores, retournant la terre des jardins publics et renversant de larges poubelles pour y trouver des restes.

Cette présence accrue suscite un intense débat local entre les défenseurs de la cause animale et des habitants cherchant par tous les moyens à se débarrasser de ces bêtes urbaines, que l'on voit désormais traverser les rues en plein jour, voire se reproduire dans les parcs publics.

Jusqu'à l'élection de Mme Kamisch-Rotem l'an dernier, la ville permettait à des périodes précises d'abattre les sangliers afin de contrôler leur population.

Mais la nouvelle mairesse, première femme à diriger l'une des trois plus grandes villes d'Israël, a mis fin à ces chasses au nom de leur droit à la vie.

Haïfa est à majorité juive, avec une forte minorité arabe en grande partie musulmane. Or ni les juifs ni les musulmans ne mangent en théorie de porcs et de sangliers, considérés comme impurs.

Décès d'une activiste - par MONTAIGU le 15/12/2019 : 17:08

Site Espéranto - par MONTAIGU le 15/12/2019 : 16:47